بسم الله الرحمن الرحیم

لباس

یکی از وجوه امتیاز انسان بر حیوانات , لباس اوست . لباس پوشیدن , از ویژگی ها و شئون اختصاصی انسان ها , و پدیده ای است که تقریباً به اندازه ی طول تاریخ بشر سابقه و به قدر پهنه ی جغرافیای امروزین زمین گسترش دارد .

این حکم , همه ی اقوام , ملت ها و فرهنگ ها را در کل تاریخ در بر می گیرد . در تعالیم ادیان مختلف , به ویژه آیات و روایات اسلامی , آموزش های فراوانی در مورد ضرورت حفظ پوشش , کیفیت انتخاب لباس , جنس , رنگ , طرح , اندازه و احکام لباس پوشیدن و نیز لباس اختصاصی زن و مرد و برخی دیگر از اقشار اجتماعی بیان شده است .  (رجوع کنید به  بحارالانوار – ج 79 – ص 259 – 394 ؛ وسایل الشیعه – ج3 – ص 340 ؛ کنزالعمال – ج 15 – ص 307-326 )

از مجموع تحقیقاتی که به عمل آمده , مسلم شده که لباس دست کم پاسخگوی سه نیاز آدمی است : یکی این که او را از سرما و گرما و برف و باران حفظ می کند ؛ دیگر این که در جهت حفظ عفت و شرم به او کمک می کند و بالاخره به او آراستگی و زیبایی و وقار می بخشد . لباس آدمی را می توان از یک لحاظ به مسکن او تشبیه کرد . درست است که انسان در ابتدا برای محفوظ ماندن از سرما و گرما و نیز حمله و هجوم حیوانات به ساختن خانه می پردازد , اما علاوه بر این منظور , خانه مأمن و مأوایی است برای او , تا خود , اموال و احوال اختصاصی اش را در چاردیواری آن سامان بخشد و گذشته از اینها , خانه ی هر کس فضایی است که او می تواند ذوق و سلیقه ی خود را در حد امکانات خویش در آن اعمال کند و غریزه ی زیبایی پسندی اش را ارضا نماید . لباس را نیز می توان به تعبیری " خانه " و درست تر بگوییم " خانه ی اول " هر کس دانست . لباس , خانه ی اختصاصی تر انسان است ؛ چون هر فرد نخست در لباس خود سکونت دارد و بعد در خانه اش , و از این قرار است که می توان گفت همه ی ما به جهت لباسی که بر تن داریم , خانه به دوشیم .

منشأ اصلی پیدایش لباس , چنانکه گفتیم نیاز به محفوظ ماندن , عفیف ماندن و زیبا بودن است ؛ اما اشتباه است اگر تصور کنیم که می توانیم این همه اختلاف و تنوع را که در لباس افراد جوامع مختلف و در دوران های مختلف دیده می شود , تنها با در نظر گرفتن این سه اصل توجیه کنیم . اگر به گروه های گوناگون اجتماعی نظر افکنیم , می بینیم که لباس زنان , مردان و کودکان با یکدیگر متفاوت است . پوشش روستاییان یا شهرنشینان فرق دارد . در شهر نیز زنان خانه دار , لباسی متفاوت با لباس زنان کارمند به تن می کنند و اصناف و صاحبان حرفه های گوناگون نیز به تناسب کار خویش , لباسی خاص دارند . طبقات مختلف اجتماع نیز بسته به وضع اقتصادی و در آمد خود , لباس های گوناگون می پوشند و شرایط اقلیمی هر منطقه نیز بر نوع لباس مردم آن تاثیر می گذارد . معمولاً مذاهب هم درباره ی نوع لباس , دستوراتی دارند ؛ چنانکه در اسلام نیز درباره ی پوشش تن , قواعد و دستوراتی وجود دارد و اصطلاح " حجاب " در جامعه ی امروز ما , گویای همین نوع پوشش اسلامی است .

در شریعت اسلام برای لباس چهار ملاک اصلی قرار داده شده است ... ( ادامه دارد )