بسم الله الرحمن الرحیم

فواید و تاثیرات نماد . ق پنجم

نماد ، توسعه دهنده ی فکر و ایده و فرهنگ در اجتماع ، به ویژه برای نسل های آینده است . مثلاً نماز ، یادآور فرهنگ اسلامی و تبلیغ غیر مستقیم اندیشه ی توحیدی است .

پس ما با استفاده از " نماد " چه بخواهیم و چه نخواهیم :

1-     پیامی را انتقال می دهیم و توجه فراوانی جلب می کنیم ؛

2-     اثری می پذیریم ؛

3-     باطن خود را می نمایانیم ؛

4-     حضور و حیات اندیشه ای را پاس داشته ، موجودیت آن را اعلام می کنیم ؛

5-     فکری را ترویج و فرهنگی را تبلیغ می کنیم .

اندیشمندان و مصلحان بزرگ در طول تاریخ ، از نقش کارآمد نماد در برنامه های اصلاحی و تربیتی خویش بهره ی فراوان جسته اند .

در میان برنامه های عبادی اسلام نیز نماز و حج ، صورت نمادین آشکاری دارد . رکوع نماد تعظیم ، سجده نشانی از نهایت کرنش و خاکساری ، قنوت نماد تذلل و درخواست عاجزانه ، قربانی جلوه ی دست برداشتن از همه ی دلبستگی ها ، رمی جمرات طرد همه ی وسوسه ها ... و لباس احرام ، طواف کعبه ، قبله ، وضو ، سعی صفا و مرده ، هر کدام یک نشانه و یک شعار است .

( ان الصفا و المروة من شعائرالله ) بقره – آیه 158

( والبدن جعلناها لکم من شعائر الله لکم فیها خیر )حج – آیه 36

بسم الله الرحمن الرحیم

از فواید و تاثیرات نماد .ق. 4

4- نماد افزون بر اینکه معنای خود را می نمایاند ، درجه ی حضور و حیات آن معنا را در جامعه بیان می کند . التزام مسلمانان به احکام شرعی ، اعلام حضور اسلام و حیات آن در جامعه است . صلیب و صدای ناقوس کلیسا ، ابراز موجودیت فکر مسیحی است . مظهر جبهه و جمگ ، نشان دهنده ی آن است که اجتماع اسلامی پس از پایان جنگ نیز شهادت و جانبازی در راه خدا را ارزشمند می داند .

گردهمایی سالیانه ی حج ، تظاهر به قدرت عظیم امت اسلامی و اتحاد آنها گرد محور بندگی و نشانه ی بقای اسلام است .

امام صادق علیه السلام می فرماید :

" لا یزال الدین قائماً مادامت الکعبه " تا کعبه باقی است ، دین پایدار است .

( کافی – ج4 – ص 271 )

بسم الله الرحمن الرحیم

فواید و تاثیرات نماد

1-     چنانچه پیش از این گفتیم ، نمادها با تبادل سریع پیام ، روابط اجتماعی انسان را آسان می کند .  رنگ مشخص اتومبیل ، راننده ی تاکسی را از تلاش برای اعلام شغل بی نیاز می سازد ؛ همان گونه که عصای سفید ، موقعیت جسمانی فرد نابینا را به راحتی برای دیگران روشن می سازد .

2-     افزون بر این ، نمادها بر ذهن و جان انسان اثر می گذارد ؛ هر چند او در میان جمع نباشد و قصد ارتباط با دیگران را نداشته باشد . نماد با یاد آوری معنا و احضار آن در ذهن ، " توجه " ما را جهت می دهد و غفلت را می زداید . این " توجه " در شکل دهی اراده ی ما بسیار موثر است . شرکت های بزرگ که برای تبلیغ فرآورده های خود مبالغ هنگفتی هزینه می کنند ، با جلب توجه و تداعی معانی مکرر ، در ناخودآگاه وجود ما باورهای جدید به وجود می آورند و اراده ی ما را برای خرید آن کالاها تحت فشار قرار می دهند .

3-     فایده ی دیگر نماد این است که  باطن و شخصیت فرد را می نمایاند . پیراهن مشکی شیعیان در ایام محرم و مجالس سوگواری ، عشق و علاقه ی آنها را به امام حسین علیه السلام و اعتقاد آنها را به فرهنگ عاشورا بیان می کند . شیخ فضل الله نوری با امتناع از نصب پرچم بیگانه بر آستانه ی منزل ، ایمان و باور خود را نمایانده است .

با توجه به اصل تاثیر باطن بر ظاهر ، از ظواهر افراد تا اندازه ای به حقیقت وجود آنها دست می یابیم . اگر در یک کشوری غیر مسلمان ، کسی تصویر امام خمینی را در منزل یا محل کار خود نصب کرده باشد ، چقدر با او احساس خویشاوندی می کنیم ؟ این تصویر ، گویاتر از هزار کلمه ، دلبستگی او را به ارزش ها و آرمان های امام بیان می کند . حجاب دختران دانشجوی اروپایی که با مخالفت شدید دولتمردان رو به رو شد ، همین نقش را ایقا کرده است .

ادامه دارد .....